W dniu 11 lipca 2022 roku na Zamku Królewskim w Warszawie odbyły się uroczyste obchody Dnia Prokuratury. Dzień Prokuratury został ustanowiony rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 25 sierpnia 2021 r., zmieniającym regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, data ta nawiązuje do wydanego w 1932 r. przez Prezydenta RP rozporządzenia wprowadzającego Kodeks karny Odrodzonej Rzeczypospolitej, zwany – od nazwiska jego głównego autora - Kodeksem Makarewicza. Dzień 11 lipca został ustanowiony jako święto prokuratorów i wszystkich pracowników prokuratury.

Obchody odbyły się udziałem Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro oraz I Zastępcy Prokuratora Generalnego – Prokuratura Krajowego Dariusza Barskiego, sędziego Trybunału Konstytucyjnego Bogdana Święczkowskiego, Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Pan Andrzeja Dery, a także przedstawicieli Krajowej Szkoły, prokuratora Prokuratury Regionalnej w Rzeszowie, Zastępcy Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury kierującego Ośrodkiem Aplikacji Prokuratorskiej  dr hab. prof. UP Czesława Kłaka, prokurator Marty Zin, kierownika Działu Dydaktycznego Ośrodka Aplikacji Prokuratorskiej i prokurator dr Katarzyny Lenczowskiej-Soboń – Rzecznika KSSiP.

Obchody rozpoczęły się od wystąpieniem Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro, który podsumowując dotychczasową pracę prokuratury, podkreślił, że dzięki reformie z 2016 roku jest to instytucja nowoczesna, zarówno w aspekcie organizacyjnym jak i strukturalnym. Wprowadzone nowe regulacje prawne pozwalają na lepsze  ściganie sprawców przestępstw, zabezpieczanie i odzyskiwanie mienia. Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny podkreślił również, że szczególną rolę w tym procesie odgrywa duże zaangażowanie i profesjonalne przygotowaniu prokuratorów i urzędników prokuratury, za które złożył podziękowania.

W kolejnym wystąpieniu Prokurator Krajowy Dariusz Barski przedstawił działalności i sukcesy prokuratury w ostatnich latach, zwłaszcza na polu ścigania przestępstw gospodarczych i finansowych. W szczególności, widoczne jest w przypadku przestępczości tzw. „vatowskiej”, gdzie działania prokuratury przyczyniły się do wzrostu ściągalności VAT z 123 mld zł w 2015 r. do 215 mld zł w roku 2021. Inne wyzwania stojące przed polską prokuraturą to wojna na Ukrainie i zbrodnie popełniane w związku z trwającym konfliktem. Prokurator Krajowy szczególnie podziękował służbom współpracującym z prokuraturą, bez których zaangażowania nie byłoby możliwe tak efektywne działanie. Również podziękowania zostały skierowane do wszystkich prokuratorów i pracowników prokuratury za  trud i zaangażowanie w wykonywane obowiązki.

Podczas uroczystości przyznane zostały odznaczenia państwowe. Wręczono również akty powołania na nowe stanowiska prokuratorskie, a także akty mianowania na wyższe stopnie oficerskie prokuratorom z pionu wojskowego prokuratury.

W trakcie uroczystości wykład wygłosił Zastępca Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury kierujący Ośrodkiem Aplikacji Prokuratorskiej  dr hab. prof. UP Czesław Kłak na temat „Ustrój prokuratury – dawniej i współcześnie (w nawiązaniu do poglądów Profesora Juliusza Makarewicza), wskazując m.in., że w oparciu o poglądy Profesora Juliusza Makarewicza, sformułowane w jego publikacjach oraz wypowiedziach na posiedzeniach Wydziału Karnego Komisji Kodyfikacyjnej, można wskazać na rozwiązania modelowe, determinujące pozycję ustrojową – i w konsekwencji procesową – prokuratora, jako uczestnika procesu karnego. Wynika z nich, że prokurator – będąc odpowiedzialnym za ściganie karne – musi mieć w tym zakresie zapewnioną swobodę w zakresie podejmowania decyzji, w tym rozumieniu, że sąd nie może wkraczać w autonomię prokuratora w zakresie decydowania w przedmiocie przedstawienia zarzutów i skierowania do sądu aktu oskarżenia. Sąd może – na zasadach określonych w ustawie – kontrolować decyzje prokuratorskie, ale nie może wpłynąć na sposób zakończenia postępowania przygotowawczego, gdy – jak twierdził Profesor Juliusz Makarewicz – prokurator jest „gospodarzem sprawy”. W swym wystąpieniu dr hab. prof. UP Czesław Kłak wskazał także, że w świetle poglądów Profesora Juliusza Makarewicza wyraźnie oddzielone są funkcje ścigania i oskarżania od funkcji sądzenia (sprawowania wymiaru sprawiedliwości), co powoduje że prokurator ma prawo do odstąpienia od oskarżania, a jego decyzja w tym zakresie nie może podlegać kontroli sądu. W świetle poglądów Profesora Juliusza Makarewicza prokurator jawi się jako uczestnik postępowania niezależny od sądu i innych podmiotów, reprezentujący interes publiczny (społeczny) w zakresie ścigania i oskarżania, autonomicznie podejmujący decyzje procesowe, na etapie postępowania sądowego realizujący uprawnienia strony postępowania, ale także pełniący szczególną rolę, jako rzecznik interesu społecznego, co współcześnie wpisuje się w zadanie prokuratury stania na straży praworządności.

Wszystkim odznaczonym, awansowanym i nagrodzonym serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów. Wszystkim prokuratorom i pracownikom prokuratury życzymy satysfakcji z wykonywanych obowiązków i dziękujemy za ich służbę.

dr Katarzyna Lenczowska – Soboń
Rzecznik KSSiP

Zdjęcia dzięki uprzejmości Prokuratury Krajowej